STERİLİZASYON NEDİR?
Sterilizasyon, çeşitli yöntemlerle alan veya araç gereçte bulunan sporlar dâhil tüm mikroorganizmaların yok edilmesidir. Sterilizasyon; insan sağlığını tehdit eden hastalık yapıcı mikroorganizmalardan korunmak, besinlerin ve insan vücudu için kullanılan diğer ürünlerin güvenle hazırlanmasında yararlanılan bir yöntemdir.
1.AMAÇ:
Bu prosedür sterilizasyon yapılmak üzere kullanılan malzeme ve ekipmanların paketlenmesi, Sterilizasyonu ve Depolanması ile ilgili tekniklerin, standartların belirlenmesi ve ilgili kayıtların tutulması amacıyla hazırlanmıştır
2.KAPSAM:
Merkezi sterilizasyon birimi çalışanlarını kapsar.
3.KISALTMALAR/TANIMLAR
MSÜ: Merkezi Sterilizasyon Ünitesi
4.SORUMLULAR
MSÜ Sorumlusu, MSÜ Çalışanları, Enfeksiyon Kontrol Komitesi
5.FAALİYET AKIŞI
Malzeme ve ekipman tamamen kuru olmalıdır, Aletlerin temizlik ve fonksiyonları dikkatlice gözden geçirilmelidir, İyi temizlenmemiş aletler, tekrar temizlik için ayrılmalıdır.
5.1 PAKETLEME
5.1.1 Gerekli durumda aletlerin hareketli kısımlarının yağlanmış olduğuna dikkat edilmelidir,
5.1.2 Kırık ya da aşınmış aletler tamir için ayrılmalıdır,
5.1.3 Aletler birbirine karıştırılmadan üniteler ayrılarak paketlenir.
5.1.4 Cerrahi setler pakete düzgün şekilde yerleştirilmelidir.
5.1.5 Kilitli aletlerin sadece tek dişi tutturulmalıdır.
5.1.6 Çukur kaplar açıklıkları alta gelecek şekilde yerleştirilmelidir.
5.2 PAKETLEME PRENSİPLERİ
5.2.1 Aletlerin öncelikle dekontaminasyon basamağından geçmiş olmasına dikkat edilmelidir. Üzerinde kan vb. organik atık ya da deterjan atığı bulunan malzeme yeniden temizlenmesi için yıkama bölümüne gönderilmelidir. Paketlenecek alet ve malzemelerin temiz, kuru ve tam olarak çalıştığı kontrol edilmelidir.
5.2.2 Cerrahi aletlerin uçlarının kilitleri açılmalıdır. Kilitli aletlerin tek kilitleri kilitlenmeli, iğne tutucuları (portegü) kilitlenmemelidir.
5.2.3 Her paket içine kimyasal indikatör koyulmalıdır.
5.2.4 Paketlerin üzerine, sterilizasyon tarihi,son kullanma tarihi, isminizin baş harfleri, döngü numarası,steril edilen cihazın adı paket kapatma cihazı tarafından yazılır. Kalem olarak su bazlı olmayan, silinmeyen, akmayan solvent bazlı keçe uçlu kalem kullanılmalıdır.
5.2.5 Buhar geçişine izin veren delikli sterilizasyon sepetleri kullanılır.
5.3 PAKETLEME YÖNTEMLERİ
5.3 KÂĞIT POŞETLERLE PAKETLEME YÖNTEMLERİ:
5.3.1 Paketlenecek malzemeye uygun büyüklükte kâğıt poşet seçilir.
5.3.2 Makine yardımı ile kâğıdın bir tarafı yapıştırılarak malzeme içine yerleştirilir, daha sonra diğer taraf yapıştırılır.
5.3.3 Çift kat paketlemede içteki paketin bir tarafı kapatılır, diğer tarafı şeffaf kısma doğru kıvrılır. Paket yapılan aletin özelliğinin kapatılmamasına dikkat edilir.
5.3.4 Üst paketi yaparken içteki paketin açık olan kısmının paketin açma yönüne gelmesine dikkat edilir.
5.3.5 Paket yapıldıktan sonra iyi yapışıp yapışmadığı kontrol edilir.
5.3.6 Paketin ısı ile yapıştırılan bölümün dış kısmına paket kapatma cihazı tarafından sterilizasyon tarihi, son kullanma tarihi, isminizin baş harfleri, döngü numarası, steril edilen cihazın adı yazdırılır. Paket üzerine direk olarak yazı yazılmaz.
5.3.7 Havanın genişlemesine ve paketin yırtılmasına yol açabileceği için poşet içerisindeki hava, paket ısı ile kapatılmadan önce boşaltılabildiği kadar boşaltılır.
5.4 CERRAHİ ALET SETLERİ:
5.4.1 Dikiş seti içerisinde; Portegü, makas, bistüri sapı bulunur.
5.4.2 Muayene seti içerisinde; Ayna, sond, presel bulunur.
5.4.3 Tedavi seti içerisinde; Ekskavatör, ağız spatülü,amalgam fulvarı, siman fulvarı bulunur.
5.4.4 Ek yerleri sertleşen aletlere bakım spreyi uygulanır.
5.4.5 Gerektiğinde medikal yağ ile yağlanır. Fazla yağ lifsiz yumuşak bir bez ile silinir.
5.4.6 Setin içerisindeki aletler kontrol edilir. Arızalı aletler ayrılır.
5.4.7 Kilitli aletlerin tek kilitleri kilitlenir, iğne tutucular (portegüler) kilitlenmez.
5.4.8 Aletler birbirine paralel olacak şekilde yerleştirilir.
5.5.Steril Malzemelerin Depolanması ve Raf Ömürleri
5.5.1 Steril malzeme rafları yerden 20–30 cm yukarda ve tavanda 15cm aşağıda olmak duvardan 5cm önce hava sirkülasyonu için ve (yangın emniyeti için) yangın söndürme musluklarından 45cm uzakta olmalıdır.
5.5.2 Steril malzemeler ıslanma riskine karşı lavabo altında depolanmamalıdır, ıslanan steril malzeme kontamine kabul edilir.
5.5.3 Yere düşen her malzeme paketin delinmesi ve içeriğinin zarar görmesi açısından gözden geçirilmelidir. Toz koruyucu şeffaf örtü içindeki ısı ile kapatılmış steril poşet hala kapalı ise bu paket kontamine olmamış var sayılır eğer zarar görmüşse paketin tekrar işleme tabi tutulması gerekmektedir.
5.5.4 Steril edilen malzemenin paketi ıslanır yırtılır veya delinir veya son kullanma tarihi geçerse kullanılmamalıdır.
5.5.5 Steril depolama alanında kemirgen ya da böcek bulunmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır. Bu amaçla ilaçlama yapılırsa steril malzemenin ilaçlara maruz kalması engellenmelidir. Böcek ya da kemirgen içeren alanlar steril depolama alanı olarak kullanılamaz.
5.5.6 Kullanımda ilk steril edilip depolanan malzemeler önce kullanılır.
5.5.7 Tek kullanımlık olmayan steril edilmiş malzemelerin son kullanma tarihi geçer ise, malzeme açılıp yeni paketleme malzemeleriyle tekrar paketlenip yeniden steril edilmelidir.
5.6 MALZEME DEPOLAMA, SAKLAMA
5.6.1 Steril paketler Merkezi Sterilizasyon Ünitesi personeli tarafından steril depoya yerleştirilir.
5.6.2 Paketin üzerinde sterilizasyon tarihi ve son kullanma tarihi bulunmalıdır.
5.6.3 Steril depo koşulları ve Sterilitenin korunması için “MSÜ Sterilitesinin Korunma Prosedürü”ne uygun davranılır.
5.6.4 Depoya ilk giren malzeme önce kullanılmalıdır. Malzemeler ilk giren ilk kullanılır prensibine uygun olarak yerleştirilir.
5.6.5 Kirli malzemelerin üniteye alındığı yer ile steril malzemelerin teslim edildiği yer farklı alanlardır.
5.6.6 Kullanım sırasında sterilizasyon tarihi mutlaka kontrol edilip, herhangi bir şüphe durumunda kesinlikle kullanılmamalıdır.
5.6.7 Depolama alanının yer, duvar, raf ve çekmeceleri kolay temizlenebilir malzemeden olmalıdır.